Wellicht heeft u eerder van trombose gehoord of misschien heeft deze aandoening door de laatste ontwikkelingen op medisch gebied uw aandacht getrokken. Maar wat is trombose precies en welke symptomen kunnen als gevolg hiervan optreden?
Inhoud
Wat is trombose?
Er is sprake van trombose wanneer een bloedvat door een bloedstolsel verstopt raakt. Indien het zich in een ader bevindt, heet het een veneuze trombose en een bloedprop in een slagader heet een arteriële trombose. Een veneuze trombose kan diep of aan de oppervlakte liggen. De bloedprop kan bovendien losraken en op andere plekken in het lichaam terecht komen. Wanneer het in de longen terecht komt, heet het een longembolie.
Oorzaak trombose
Het proces van bloedstolling is eigenlijk een natuurlijk proces met een nuttige functie. Bij een wond voorkomt bloedstolling dat je blijft doorbloeden en op die manier te veel bloed verliest. Nadat de wond dicht is, zou de stolling automatisch moeten stoppen of het lichaam zou het overbodige stolsel moeten afbreken. Bij trombose is er echter een storing in het proces. Het systeem van stolling en antistolling is dan niet in evenwicht. Zo kan het dan gebeuren dat nadat een wond al dicht is, de stolling doorgaat. Het kan zelfs voorkomen dat er een stolling optreedt zonder dat er een wond is. Er zijn drie belangrijke factoren die van invloed zijn op dit misverstand in het lichaam, namelijk:
- De wand van een bloedvat is door bijvoorbeeld een operatie beschadigd, met als gevolg dat er makkelijk een stolsel aan de vaatwand kan ontstaan.
- Het bloed is door te lang stilzitten of liggen trager gaan stromen. De kans hierop kan door ziekte of een chirurgische ingreep toenemen.
- Zwangerschap of ziekte kan ervoor zorgen dat de samenstelling van het bloed verandert, hetgeen tot een stolsel kan leiden.
Risicofactoren van trombose
Er zijn enkele risicofactoren die de kans op trombose kunnen vergroten. (Houd er rekening mee dat de kans groter is bij een combinatie van factoren):
- Zwangerschap
- Chirurgische ingreep
- Botbreuk, met als gevolg dat een ledemaat lang niet wordt gebruikt.
- Roken
- Boezemfibrillatie
- Lange zithouding door bijvoorbeeld een lange vliegreis
- Gebruik van anticonceptiepil
- Chronische ontstekingsziekten zoals reuma en ziekte van Crohn
- Erfelijkheid
- Diabetes
- Overgewicht
- Kanker
Hoe vaak komt trombose voor?
Trombose behoort tot een van de belangrijkste doodsoorzaken in Nederland. Gelukkig is er een dalende trend te merken, maar een kwart van de mensen in Nederland overlijdt aan trombose en ieder uur krijgen 11 mensen deze aandoening.
Symptomen van trombose
De symptomen van trombose hangen sterk af van de plek waar de bloedprop zit. Bij een longembolie kan de patiënt bijvoorbeeld last hebben van kortademigheid, pijn tussen de schouderbladeren en moeilijkheid bij slapen in een liggende houding. De diagnose van longembolie wordt soms gemist doordat het veel gelijkenissen vertoont met een hartinfarct.
Wanneer de prop in een bloedvat in de ledematen zit, kan dat been of arm gaan opzwellen en spreekt men dan van een trombosebeen of trombose arm. Het ledemaat voelt dan zwaar aan en de huid ziet er rood, blauwachtig en/of glanzend uit. Patiënten kunnen ook last hebben van stekende of krampachtige pijn over het hele been of arm.
Symptomen bij trombosebeen
De volgende symptomen kunnen optreden bij een trombosebeen:
- Zwelling of verdikking van een been
- Pijn of zwaar gevoel in het been
- Lichte temperatuurstijging of warmtegevoel
- Het been wordt lichtblauw of rood
- De huid van het been is strakgetrokken, glanzend en de aders worden zichtbaar(der)
Een paar zeldzame symptomen zijn ook:
- Pijn in het been, vooral tijdens lopen
- Wit been
- Men kan soms het gevoel hebben zweepslagen in de kuiten te krijgen
Symptomen bij trombosearm
De symptomen die bij een trombosearm kunnen optreden zijn:
- De armen voelen zwaar of vermoeid aan
- Pijn en zwelling in de armen of schouders
- Verkleuring van de huid (rood of blauwachtig)
- Strakgetrokken huid
- Koude of witte huid
Doordat de symptomen zo uiteenlopend zijn, komt het vaker voor dat ze niet meteen worden herkend. Dit resulteert jammer genoeg in een te late diagnose en behandeling, wat op zijn beurt tot onherroepelijke schade aan de bloedvaten kan leiden of zelfs tot longembolie. Een trombose kan ook dodelijk zijn.
Symptomen bij longembolie
Wanneer een bloedprop in de longen terecht komt, heet het een longembolie. De meest kenmerkende symptomen zijn acute kortademigheid en pijn bij hoesten en/of zuchten. De volgende symptomen komen ook voor:
- Pijn op de borst
- Flauwvallen
- Bloed ophoesten
- Een benauwd gevoel
- Acute ademnood
- Veel zweten
- Hartkloppingen
- Witte of bleke kleur in het gezicht
- Plotseling optreden van prikkelhoest
- Lichte stijging van lichaamstemperatuur
- Opgezwollen of pijnlijke been
- Shock
Het is noemenswaardig dat de symptomen van een longembolie veel overeenkomsten vertonen met een hartinfarct, longontsteking of klaplong. Een operatie vergroot ook de kans dat er bij mensen met een trombosebeen een bloedprop in de longen terechtkomt.
De toestand van iemand met een longembolie kan levensgevaarlijk worden en het is noodzakelijk dat er meteen medische hulp wordt verleend.
Symptomen bij oogtrombose
Het kan ook gebeuren dat een bloedprop in de bloedvaten van de ogen terecht komen. Er is dan sprake van een oogtrombose. De meest voorkomende symptomen zijn verslechtering van het zicht en het waarnemen van vlekken of lichtflitsen. De uiteindelijke diagnose wordt door een oogarts gedaan. Hij of zij zal nagaan of het om een arteriële of veneuze trombose gaat. Om andere oorzaken uit te sluiten zal de oogarts ook onderzoek doen naar hoge bloeddruk, diabetes of andere factoren.
Symptomen bij sinustrombose
Er is sprake van een sinustrombose wanneer een bloedprop in de bloedvaten van de voorste delen van de hersenen terechtkomen. Dit kan heftige hoofdpijn veroorzaken. Deze vorm van trombose komt vaak voor bij jonge vrouwen. De reden hiervoor ligt in de oorzaken, aangezien zwangerschap en pilgebruik tot belangrijke risicofactoren van sinustrombose behoren. De symptomen van sinustrombose lijken ook veel op die van een herseninfarct.
Andere symptomen van sinustrombose zijn:
- Verlies van bewustzijn
- Scheve mond
- Dubbelzien
- Verwarde spraak
- Evenwichtsstoornis
- Lamme arm
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat een trombose levensgevaarlijk kan zijn en bij vermoedens meteen medische hulp te raadplegen. Doordat de symptomen veel overeenkomsten met andere aandoeningen vertonen is er soms grondig medisch onderzoek nodig om vast te kunnen stellen dat het inderdaad om trombose gaat.